Köksal Karakuş

Spread the love

Bu bulmaca türüne neden resfebe deniliyor hiç merak ettiniz mi? Bu sorunun en güzel cevabı bize resfebenin isim babası Köksal Karakuş verecek.

”Resfebelerin çıkış noktası Batı dillerinde Rebus olarak bilinen bir kavram. Rebus, Latince “res” (şey) kelimesinin bir çoğulu. Bir ifadenin “sözlerle değil, şeylerle” (Lat. “non verbis, sed rebus”) anlatımı genel olarak bu kavramın içine giriyor. Eski zamanlarda insanlar, özellikle aile isimlerini (soyadlarını) yazarken ya da armalarda bu tip bir sembolizme başvurmuşlar. Örneğin eskiden bir dük olsaydım, soyadımdan dolayı üzerinde siyah bir kuş olan bir flama seçerdim sanırım.Alfabelerin çıkış noktası bu “rebus” kavramına dayanıyor. Dil bilimde “rebus ilkesi” olarak adlandırılan bu düşünceye göre, ilk alfabeler, belli kolay anlaşılan resimleri belli sesleri belirtmek için kullanmış. Örneğin bugün kullandığımız alfabedeki bütün harfler aslında bir şeyin resmi olarak ortaya çıkmış. Alfabe kelimesi “alfa beta”dan geliyor, bunlar da orijinal Fenike dilinde Alep (öküz anlamında) ve Bet (ev anlamında: Arapça Beyt) şeklindeler. Şu anda yabancı yayınlardaki resfebeler çoğunlukla sadece harflerden oluşuyor. Mesela DÜŞÜN DÜŞÜN (2 kere düşün ) ya da KAH VE (kahve arası) gibi şeyler. Genel olarak resim kullanmaktan kaçınmak yönünde bir eğilim var ama önceki zamanlarda bol bol kullanılmış. Wikipedia şu örneği vermiş bu eski tip resfebe için:

 Burada, “May I see you home my dear” (seni evde görebilir miyiz canım) okunması gerekiyor.

2000’lerde Aklaziyan adı altında dil ve zeka oyunları üzerine bir site yayınlıyordum. Bu siteye şu anda www.archive.org’dan ulaşmak mümkün. Burada zeka oyunları üretirken bir ara resfebelere merak salmıştım. Açıkçası resfebe kelimesi düşünerek uğraşarak bulduğum bir kelime değil öyle gözümün önünde parlamıştı ilk resfebeleri dizayn etmeye uğraşırken. Ben de kelimeyi sevdiğim için fazla sorgulamadan bu kelimede karar kılmıştım. Sanırım zihnimde resim ve alfabe kelimelerini biraz da büyük ünlü uyumuna göre birleştirmek söz konusuydu burada. İlk ürettiğim resfebe o sayfadaki 10 numaralı resfebe (cevabını yazmıyorum).”

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

error: Content is protected !!